تحلیل هزینه فایده ی صنعت روغن هسته انار از پسماندهای انار در کشور ایران

در این تحقیق نخست به بررسی صنعت انار در ایران و جهان پرداخته شده است. سپس با عنایت به بومی بودن میوه انار در ایران و خواص دارویی، بهداشتی و ... که به خصوص در روغن هسته انار بارز می باشد به معرفی و بررسی روش های روغن گیری پرداختیم که از آن میان، روش پرس سرد بعنوان روش روغن گیری از هسته انار انتخاب گردید. نهایتاً بعد از تحلیل هزینه و فایده ی این صنعت با استفاده از نرم افزار کامفار و با توجه به مطلوب بودن شاخص ها مشخص گردید تولید هسته انار در غالب یک واحد تولیدی به کمک پرس سرد دارای توجیه اقتصادی می باشد. علت انتخاب این موضوع به این جهت بوده که در ایران هیچ کارخانه ای به تولید روغن هسته انار نمی پردازد و با توجه به قیمت پایین تفاله انار و فراوانی صنایع تبدیلی انار، تولید روغن هسته انار مقرون به صرفه می باشد. همچنین با توجه به مشابه بودن ماشین آلات روغن، روغن کشی از دانه انار در ایران می تواند ظرفیت بلااستفاده در واحدهای روغن کشی را به اشتغال کامل نزدیک کند. لازم به ذکر است که تحقیقات متعددی از بُعد کشاورزی و پزشکی بر روی انار و بعضاً هسته انار انجام شده ولی تحقیقات اقتصادی بر روی هزینه فایده ی صنعت روغن هسته انار تاکنون انجام نشده. در این تحقیق به طور عمده به مطالب زیر پرداخته شده: ?- معرفی صنعت روغن هسته انار در کشور. ?- معرفی هزینه ها و منافع واحد تولید روغن هسته انار و بررسی آن از نظر مالی- اقتصادی ?- شناسایی روش های مختلف تولید روغن هسته انار نهایتا با بررسی شاخص ها به این نتیجه می رسیم که طرح بسیار سود آور بوده و شاخص ها به صورت بسیار مطلوبی برآورد شده اند. اما سوالی که اینجا پیش می آید این است که چرا شاخص ها اینقدر مطلوب می باشد؟ در جواب باید گفت که مجموعه دلایل زیر سبب مطلوب بودن بیش از حد شاخص ها شده: ?- صنعت روغن نباتی به صورت کلی سود ده می باشد. ?- ماشین آلات روغن هسته انار، مشابه ماشین آلات دیگر دانه های روغنی می باشد. ?- قیمت تفاله در حدود 5% قیمت دیگر دانه های روغنی است. (قیمت دانه های روغنی دیگر بین 3000 ریال الی 8000 ریال به ازای هر کیلو گرم می باشد.) ?- عمده هزینه در صنعت روغن نباتی مربوط به سرمایه در گردش خرید دانه های روغنی می باشد که در این طرح بسیار کمتر از دیگر دانه های می باشد. ?- بازدهی روغن هسته انار، قابل مقایسه با دیگر دانه های روغنی نمی باشد و این بدلیل کمیاب بودن آن و محدود بودن تولید جهانی انار می باشد. ?- قیمت عرضه این روغن، بعلت متفاوت بودن کاربرد آن با سایر روغن های نباتی، در صورتی که به روش معمولی استخراج شود، قابل مقایسه با قیمت سایر روغن های رایج نمی باشد. با توجه به مطلوب بودن شاخص ها، تولید روغن هسته انار به کمک پرس سرد دارای توجیه پذیری اقتصادی می باشد اما باید دقت داشت که به علت پراکنده بودن کارخانه هایی که پسماند انار دارند، مکان خاصی برای این کارخانه در نظر گرفته نشده. همچنین باتوجه به تولیدات بالای انار در کشورهای هند و ترکیه و صنعت کنستانتره در این دو کشور، درصورت توجیه واردات تفاله از این کشورها، استان های آذربایجان که نزدیک به ترکیه می باشد یا یکی از استان های سمت شرق کشور مانند خراسان، و یا منطقه ی ساوه که مقدار قابل ملاحظه ای از انار کشور در این منطقه تولید می شود و با توجه به وجود یکی دو کارخانه ی کنستانتره انار در این منطقه، مکان مطلوبی برای احداث کارخانه می تواند باشد.